Pages

प्रेरणदायी..

देणाऱ्याने देत जावे घेणाऱ्याने घेत जावे घेणाऱ्याने घेता घेता देणाऱ्याचे हात घ्यावे.- वि. दा.करंदीकर

सर्व शिक्षक ,विदयार्थी ,पालक यांचे माझ्या शैक्षणिक ब्लॉगवर हार्दिक स्वागत...!

Saturday, July 31, 2021

शब्द्समुहाबद्दल एक शब्द

 

शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द

 

अरण्याचा राजा – वनराज

अनेक बाबीवर एकाच वेळी लक्ष ठेवणारा – अष्टावधानी

अस्वलाचा खेळ करणारा – दरवेशी

आग विझवणारे यंत्र – अग्निशामक यंत्र

ईश्वर आहे असे मानणारा – आस्तिक

ईश्वर नाही असे मानणारा – नास्तिक

भाषण ऐकणारे – श्रोते

ऐकायला व बोलता न येणारा – मुकबधीर

कथा सांगणारा – कथेकरी

कर्तव्य पार पाडण्यात तत्पर असणारा – कर्तव्यदक्ष

कर्तव्याकडे पाठ फिरवणारा – कर्तव्यङ्परामुख

कसलीच इच्छा नसलेला – निरिच्छ

कविता करणारा – कवी

गाणे गाणारा – गायक

कविता रचणारी – कवियित्री

कमी आयुष्य असलेला – अल्पायू

कमी वेळ टिकणारा – अल्पजीवी

कादंबऱ्या लिहणारा – कादंबरीकार

कुस्ती खेळण्याची जागा – आखाडा

केलेले उपकार जाणणारा – कृतज्ञ

केलेले उपकार विसरणारा – कृतघ्न

कैदी ठेवण्याची जागा – कारागृह

खूप आयुष्य असलेला – दीर्घायुषी

खूप पाऊस पडणे – अतिवृष्टी

ज्याचे घरदार नष्ट झाले आहे असा – निर्वासित

चार रस्ते ज्या ठिकाणी एकत्र येतात अशी जागा – चौक

चांदण्या रात्रीचा पंधरवाडा – शुद्धपक्ष

चित्रे काढणारा – चित्रकार

जमिनीवर राहणारे प्राणी – भूचर

पाण्यात राहणारे प्राणी – जलचर

जमीन व पाणी  अशा दोन्ही ठिकाणी राहणारे प्राणी – उभयचर

ज्याला आईवडील नाहीत असा – अनाथ

ज्याच्या हातात चक्र आहेत असा – चक्रपाणी

ज्याला मरण नाही असा – अमर

ज्याला कोणीही शत्रू नाही असा – अजातशत्रू

ज्याचा तळ लागत नाही असा – अथांग

ठराविक काळाच्या अंतराने प्रसिद्ध होणारे – नियतकालिक

तीन रस्ते एकत्र मिळतात ते ठिकाण – तिठा

दगडाच्या मूर्ती घडवणारा – शिल्पकार

दगडावर कोरलेले लेख – शिलालेख

दररोज प्रसिद्ध होणारे – दैनिक

दर आठवड्याने प्रसिद्ध होणारे – साप्ताहिक

दर पंधरवड्याने प्रसिध्द होणारे – पाक्षिक

दर महिन्याने प्रसिद्ध होणारे – मासिक

दर सहा महिन्याने प्रसिद्ध होणारे – षण्मासिक

दर वर्षाला प्रसिद्ध होणारे – वार्षिक

दुसऱ्यावर अवलंबून असलेला – परावलंबी

कोणावरही अवलंबून नसलेला – स्वावलंबी

दोन नद्या ज्या ठिकाणी एकत्र येतात ते ठिकाण – संगम

देवापुढे सतत तेवणारा दिवा – नंदादीप

धान्य साठवण्याची जागा – कोठार

नदीची सुरुवात होते ती जागा – उगम

होडी चालवणारा – नाविक

पहाटेपूर्वीची वेळ – उष:काल

नेहमी घरात बसून राहणारा – घरकोंबडा

पाऊस मुळीच न पडणे – अवर्षण

पायापासून डोक्यापर्यंत – अपादमस्तक

पायात जोडे न घातलेला – अनवाणी

पूर्वी कधीही घडले नाही असे – अभूतपूर्व

प्रेरणा देणारा – प्रेरक

फुकट जेवण मिळण्याचे ठिकाण – अन्नछत्र

विनामुल्य पाणी मिळण्याचे ठिकाण – पाणपोई

बातमी सांगणारा / सांगणारी – वृत्तनिवेदक /वृत्तनिवेदिका

भाषण करणारा – वक्ता

माकडाचा खेळ करून दाखवणारा – मदारी

मूर्तीची पूजा करणारा – मूर्तिपूजक

मूर्तीची तोडफोड करणारा – मूर्तिभंजक

मोजता येणार नाही असे – अगणित

महान ऋषी – महर्षी

मृत्यूवर विजय मिळवणारा – मृत्युंजय

रणांगणावर आलेले मरण – वीरमरण

रक्षण करणारा – रक्षक

रात्रीचा पहारेकरी – जागल्या

रोग्याची शुश्रूषा करणारी – परिचारिका

लग्नासाठी जमलेले लोक – वऱ्हाडी

लाखो रुपयाचा धनी – लक्षाधीश

लिहिता- वाचता येणारा – साक्षर

लिहिता वाचता न येणारा – निरक्षर 

लोकांचा आवडता – लोकप्रिय

लोकांनी मान्यता दिलेला – लोकमान्य

लोकांचे नैतृत्व करणारा – लोकनायक

डोंगरकपारीत राहणारे लोक – गिरीजन

वाडवडिलांकडून मिळालेली – वडिलोपार्जीत

विमान चालवणारा – वैमानिक

व्याख्यान देणारा – व्याख्याता

शत्रूकडील बातमी काढणारा – हेर

शिकारीसाठी उंच बांधलेला माळा – मचाण

सतत काम करणारा – दिर्घोद्योगी

सर्व इच्छा पूर्ण करणारी गाय – कामधेनु

संकट दूर करणारा – विघ्नहर्ता

सांगेल ते काम करणारा – सांगकाम्या

सुखाच्या मागे लागलेला – सुखलोलुप

स्वर्गातील इंद्राची गाय – कामधेनु

स्वत: संपादन केलेली – स्वसंपादित

स्वत: काम न करता खाणारा – ऐतखाऊ

फक्त स्वत:चाच फायदा पाहणारा – स्वार्थी

स्वत:बद्दल अभिमान असलेला – अभिमानी

दुसऱ्याला काहीही सहजगत्या देणारा – उदार

स्तुती गाणारा – भाट

हत्तीला काबूत ठेवणारा – माहूत

हरिणासारखी डोळे असणारी – हरिणाक्षी ,मृगाक्षी

हिमालयापासून कन्याकुमारीपर्यंत- आसेतुहिमाचल

 

 

 

 

 

No comments:

Post a Comment