Pages

प्रेरणदायी..

देणाऱ्याने देत जावे घेणाऱ्याने घेत जावे घेणाऱ्याने घेता घेता देणाऱ्याचे हात घ्यावे.- वि. दा.करंदीकर

सर्व शिक्षक ,विदयार्थी ,पालक यांचे माझ्या शैक्षणिक ब्लॉगवर हार्दिक स्वागत...!

Tuesday, April 6, 2021

विरुद्धार्थी शब्द

 

विरुद्धार्थी शब्द

कुशल × अकुशल

चल × अचल

तुलनीय × अतुलनीय

दृश्य × अदृश्य

नियमित × अनियमित

नियंत्रित × अनियंत्रित

निश्चित × अनिश्चित

नीती × अनीती

न्याय × अन्याय

पराजित × अपराजित

परिचित × अपरिचित

पवित्र × अपवित्र

पारदर्शक × अपारदर्शक

पूर्ण × अपूर्ण

पूर्णांक × अपूर्णांक

प्रकट × अप्रकट

प्रत्यक्ष × अप्रत्यक्ष

प्रमाण × अप्रमाण

प्रसन्न × अप्रसन्न

प्रशस्त × अप्रशस्त

प्रामाणिक × अप्रामाणिक

प्रिय × अप्रिय

मर्यादित × अमर्यादित

मूर्त × अमूर्त

यशस्वी × अयशस्वी

योग्य × अयोग्य

लिखित × अलिखित

लौकिक × अलौकिक

रसिक × अरसिक

रुंद × अरुंद

विकारी × अविकारी

विचारी × अविचारी

विभक्त × अविभक्त

विवाहित × अविवाहित

विवेकी × अविवेकी

विस्मरणीय × अविस्मरणीय

विश्वास × अविश्वास

वैध × अवैध

व्यवस्थित × अव्यवस्थित

शक्य × अशक्य

शाश्वत × अशाश्वत

शांत × अशांत

शुद्ध × अशुद्ध

शुभ × अशुभ

सभ्य × असभ्य

समान × असमान

समाधान × असमाधान

सफल × असफल

समर्थ × असमर्थ

सहकार × असहकार

सत्य × असत्य

साध्य × असाध्य

सामान्य × असामान्य

साधारण × असाधारण

स्पृश्य × अस्पृश्य

सूर × असुर

सुरक्षित × असुरक्षित

संतुष्ट × असंतुष्ट

संतोष × असंतोष

स्थिर × अस्थिर

स्पष्ट × अस्पष्ट

स्वच्छ × अस्वछ

हिंसा × अहिंसा

ज्ञान × अज्ञान

ज्ञात × अज्ञात

क्षय × अक्षय

ज्ञानी × अज्ञानी

अनुभवी × अननुभवी

अवधान × अनावधान

आवश्यक × अनावश्यक

आदर × अनादर

आरोग्य × अनारोग्य

आवृत्त × अनावृत्त

आस्था ×  अनास्था

इच्छा × अनिछ्या

उत्तीर्ण × अनुत्तीर्ण

उदार × अनुदार

औरस × अनौरस

कबूल × नाकबूल

खुश × नाखूश

पसंत × नापसंत

आवड × नावड

आवडता × नावडता

पास × नापास

बाद × नाबाद

मर्द × नामर्द

लायक × नालायक

इलाज × नाईलाज

रोगी × निरोगी

आधार × निराधार

उत्साही × निरुत्साही

लोभी × निर्लोभी

व्यसनी × निर्व्यसनी

धनवान × निर्धन

लक्ष × दुर्लक्ष

समज × गैरसमज

हजर × गैरहजर

शिस्त × गैरशिस्त

जबाबदार × बेजबाबदार

कायदेशीर × बेकायदेशीर

सावध × बेसावध

सुरेल × बेसुरेल

हिशेबी × बेहिशेबी

इमानी × बेईमान

चूक × बिनचूक

कृपा × अवकृपा

गुण × अवगुण

गुणी × अवगुणी

मान × अपमान

सोय × गैरसोय

पापी × निष्पापी

अपराधी × निरपराधी

उपाय × निरुपाय

उपयोगी × निरुपयोगी

उपद्रवी × निरुपद्रवी

सचेतन × अचेतन

सबला × अबला

सकर्मक × अकर्मक

सलग × अलग

सशक्त × अशक्त

सत्पात्र × अपात्र

सज्ञान × अज्ञान

साकारण × अकारण

सन्मान × अपमान

सुशिक्षित × अशिक्षित

सुसह्य × असह्य

सुस्थिर × अस्थिर

सुविचार × कुविचार

सुपुत्र × कुपुत्र

सुविख्यात × कुविख्यात

सुसंगती × कुसंगती

सुस्वरूप × कुस्वरूप

सजीव × निर्जीव

अतिवृष्टी × अनावृष्टी

अत्यावश्यक × अनावश्यक

उत्कर्ष × अपकर्ष

उत्कृष्ठ × निकृष्ठ

उपकार × अपकार

स्वकीय × परकीय

स्वतंत्र × परकीय

स्वदेश × पारदेश

स्वातंत्र्य × पारतंत्र्य

स्वाधीन × पराधीन

स्वावलंबी × परावलंबी

उन्नती × अवनती

सुलक्षणी × अवलक्षणी

नशीबवान × कमनशिबी

आकर्षक × अनाकर्षक

इह्लौकिक × पारलौकिक

अनुरूप × विजोड

अर्थपूर्ण × निरर्थक

अध्ययन × अध्यापन

आशीर्वाद × शाप

आळशी × उद्योगी

आनंद × दुखः

आसक्ती × विरक्ती

उत्कृष्ठ × निकृष्ठ

उद्घाटन × समारोप

उघड × बंद

उच्च × नीच

उताणा × पालथा

उद्धट × नम्र

उधळ्या × कंजूष

उष्ण × शीतल

उंच × ठेंगू

कठीण × मऊ , कोमल

कडू × गोड

कृष्ण × धवल

कृतज्ञ × कृतघ्न

काळोख × प्रकाश

कोवळे × जून , राठ

खिन्न × प्रसन्न , आनंदी

खोल × उथळ

गच्च × सैल , विरळ

गतकाल × भविष्यकाल

गिऱ्हाईक × विक्रेता

गुळगुळीत × खडबडीत , खरखरीत

गुरु × शिष्य

ग्राह्य × त्याज्य

घट्ट × सैल

जेष्ठ × कनिष्ठ

टंचाई × विपुलता

टिकाऊ × कमकुवत

तरुण × म्हातारा

तारक × मारक

तीष्ण × बोथट

थोरला × धाकटा

दाट × विरळ 

दीर्घ × ऱ्हस्व

देव × राक्षस , दैत्य , दानव

धूर्त × भोळा , मूर्ख

नक्कल × अस्सल

नाशवंत × अविनाशी

निर्भय × भित्रा

निर्मळ × मळका

न्यूनता × विपुलता

प्रखर × सौम्य

प्रगती × अधोगती

पाप × पुण्य

प्राचीन × अर्वाचीन

पूर्व × पश्चिम

प्रेम × द्वेष

बलाढ्य × किरकोळ

बिंब × प्रतिबिंब

बुद्धिमान × मूर्ख , ढ

बोलका × अबोल , मुका

भरती × ओहोटी

भव्य × चिमुकले

भाग्यवान × अभागी

मर्त्य × अमर

मंजुळ × कर्कश

मागचा × पुढचा

माथा × पायथा

मालक × नोकर

मृत × जिवंत

मैत्री × दुष्मनी , वैर , शत्रुत्व

मृदू × टणक ,कठीण

रागीट × प्रेमळ

राव × रंक

रोख × उधार

रुचकर × बेचव

लवकर × सावकाश

लघू × गुरु

लाभ × तोटा , हानी

लांब × आखूड

वडिलोपार्जित × स्वकष्टार्जित

वर × खाली

विक्षिप्त × समंजस

वैयक्तिक × सार्वजनिक

वृद्ध × तरुण

शहाणा × मूर्ख , वेडा

शाश्वत × नश्वर , अशाश्वत , क्षणभंगुर

शूर , धाडसी × भित्रा

शंका × खात्री

सरळ × वाकडे

समोर × मागे

सज्जन × दुर्जन

सवाल × जवाब

सनातनी × सुधारक

संशय × खात्री

स्तुती ×निंदा

स्वस्त × महाग

साम्य × भेद

सुरुवात × शेवट

सुरेल × भसाडा

सुख × दुःख

सुंदर × कुरूप

सुबक × बेढप

सुर्योदय× सूर्यास्त

सौंदर्य × कुरूपता

स्तुती × निंदा

स्थूल × सूक्ष्म

स्वर्ग × नरक , पाताळ

स्वस्त × महाग

हसणे × रडणे

हळू × जलद

हर्ष × खेद

हार × जीत

हुशार × मठ्ठ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

No comments:

Post a Comment